wtorek, 26 listopada 2013

Sondaż Homo Homini dla Rzeczpospolitej 2013-11-23

Następny sondaż opublikowany w tym miesiącu to rezultat IBRiS Homo Homini dla Rzeczpospolitej.
Badanie wykonano w dniach 22-23. listopada na próbie 1100 osób. Tym razem ujawniono również frekwencję - 47% oraz wyniki mniejszych partii.
Komentarze w "Rz" oraz innych mediach, które cytują ten wynik skupiają się na rezultacie PO, który tym razem jest mniejszy od okrągłej liczby "20" i wynosi "19". Niżej okaże się, że wcale nie to jest najciekawsze.

Wynik mojej analizy:
Kluczowe informacje:

  • PiS na pewno przed PO
  • PO przed SLD na 93% (mniej niż dwa tygodnie temu)
  • SLD na pewno w Sejmie
  • PSL w Sejmie na 83%, na 73% z wynikiem lepszym od Twojego Ruchu (Palikota)
  • TR ma 50% szans na wejście do parlamentu, na 75% z wynikiem lepszym od KNP
  • KNP ma 14% szans na zasiadanie w Sejmie, na 77% z wyborczym rezultatem lepszym od SP
  • SP ma jedną szansę na 100 na wejście do parlamentu, prawie na pewno w wyborach z wynikiem lepszym od PJN
Oto porównanie z sondażem sprzed dwóch tygodni:
A to z sondażem sprzed miesiąca:
Jest spadek poparcia dla PO, ale PiS bynajmniej na tym nie skorzystał - oni również stracili.

Zobaczmy, jak wygląda różnica pomiędzy poparciem dla PiS oraz PO w ostatnich sondażach:
Myślę, że już to widać, ale spójrzmy na wykres z wyrysowanym rozkładem i zakresem 95% prawdopodobieństwa:
Kluczowe obserwacje:
  • na 95% przewaga PiS nad PO w najnowszym sondażu jest niemal identyczna z tą sprzed dwóch tygodni
  • z 95% prawdopodobieństwem PiS jest liderem i jego przewaga nad PO wynosi od 4 do 16 punktów procentowych

No właśnie. W porównaniu z sondażem sprzed dwóch tygodni rezultat jest prawie taki sam. Komentatorzy będą do końca tygodnia zawzięcie komentują spadek poparcia PO poniżej 20%, tymczasem o wiele ciekawszym zagadnieniem jest - kto na tym zyskuje, skoro nie PiS, ani SLD.

poniedziałek, 25 listopada 2013

Sondaż TNS dla TVP Info 2013-11-21

Kolejny opublikowany sondaż to badanie TNS dla TVP. Badanie zostało wykonane na próbie 1001 osób, w dniach 20-21. listopada. Frekwencja wyniosłaby 45,8%.

Po bardzo dziwnych wynikach sprzed miesiąca, obecny rezultat nie jest aż tak zastanawiający. W linkowanym wyżej źródle - notatce na stronach TVP info można przeczytać komentarz prof. Łukowskiego, politologa, który:
(...) uważa wynik badania za wiarygodny i miarodajny, w tym sensie, że pokazuje „pewną stabilizację poparcia w sumie dla tych dwóch partii”. 
Nic z tego nie rozumiem, ale nie jestem profesorem politologii, na szczęście.

Wynik mojej analizy:
Kluczowe informacje:

  • PiS przed PO na 68%
  • PO, SLD na pewno w Sejmie, na pewno w tej kolejności
  • Twój Ruch (Palikota) na 49% w Sejmie, na 76% z wynikiem lepszym od PSL
  • PSL w Sejmie na 12%, a na 47% z wyborczym wynikiem lepszym od KNP
  • KNP ma również 12% szans na wejście do Sejmu i, tak samo jak PSL, 95% szans na wynik lepszy od SP
  • SP oraz PJN nie mają szans na przekroczenie progu wyborczego
Oto porównanie z poprzednim, zastanawiającym, sondażem:
oraz z sondażem sprzed dwóch miesięcy:
Czyli PO wzrosło poparcie, a PiS spadło. Albo odwrotnie.

Te wyniki obrazują jak ryzykowne jest opieranie się o wyniki sondażowe z jednego źródła. Miesiąc temu TNS miał pecha i otrzymał takie wyniki, jakie otrzymał. Mogli wykonać wszystko poprawnie, zgodnie z powtarzalną procedurą, a i tak jest pewne ryzyko uzyskania takiego odstającego wyniku.

Rozwiązaniem tego problemu jest agregacja wyników sondaży z wielu źródeł. To jest to, co do tej pory przygotowywałem w comiesięcznych zestawieniach, oraz to, co wkrótce będę publikował jako wyniki z modelu nr 1.

Spójrzmy jeszcze, jak zmieniała się relacja pomiędzy poparciem dla PiS oraz PO w ostatnich trzech miesiącach:
A dokładniej:
Kluczowe informacje:
  • z 95% pewnością można powiedzieć, że w sondażu z września liderem był PiS, w sondażu z października liderem była PO, a w sondażu z listopada nie ma lidera
  • na 95% różnica pomiędzy poparciem PiS, a PO jest gdzieś pomiędzy 5 punktami procentowymi przewagi PO, a 9 punktami przewagi PiS

czwartek, 21 listopada 2013

Sondaż Homo Homini dla WP 2013-11-19

Sondaż wykonała pracownia Homo Homini na zlecenie Wirtualnej Polski. Badanie przeprowadzono 19. listopada na próbie 1067 osób. Frekwencji nie ujawniono, więc przyjmuję ostatnią znaną wartość - 54% z badania TNS.

W raporcie brak informacji o KNP oraz PJN.

Wyniki mojej analizy:

Kluczowe informacje:

  • PiS przed PO na 97%
  • PO na pewno przed SLD, SLD na pewno przed TR
  • TR w Sejmie na 51%, na 78% z wynikiem lepszym od SP lub PSL
  • SP/PSL weszłoby do parlamentu na 11%, jedno ma 47% szans, aby wyprzedzić drugie
Oto zmiany w porównaniu z poprzednim sondażem, sprzed dwóch tygodni:
A to zmiany w porównaniu z sondażem sprzed miesiąca:
Spadek poparcia dla PSL jest istotny.

Zobaczmy, czy tytuł komentarza z wp.pl:
zmniejsza się przewaga PiS nad PO
jest uzasadniony.
Owszem, w porównaniu z sondażem sprzed dwóch tygodni przewaga PiS się zmniejszyła i jest podobna do tej z sondażu sprzed miesiąca. Dokładniej:
Kluczowe obserwacje:

  • w każdym z ostatnich trzech sondaży PiS był liderem z 95% prawdopodobieństwem
  • w najnowszym sondażu na 95% przewaga PiS nad PO wynosi od nieco ponad 0 do 11 punktów procentowych
  • wynik najnowszego sondażu jest bardzo podobny do tego z początku października

środa, 20 listopada 2013

Sondaż TNS 2013-11-15

Wczoraj opublikowano wyniki sondażu TNS przeprowadzonego w dniach 8-15 listopada. Sondaż wykonano na próbie 965 osób, z których 54% wzięłoby udział w wyborach.

Wyniki zostały podsumowane tytułem:
Olbrzymia przewaga PiS nad PO, wysoko SLD
Przewaga 11 punktów procentowych to sporo, ale biorąc pod uwagę inne badania, to żadna nowość.

Wynik mojej analizy:
Kluczowe informacje:

  • PiS na pewno przed PO, PO na pewno przed SLD, SLD na pewno przed TR/PSL
  • Twój Ruch oraz PSL mają 48% szans na wejście do Sejmu
  • Twój Ruch oraz PSL mają 93% szans na wyborczy wynik lepszy od Solidarnej Polski
  • Solidarna Polska ma jedną szansę na sto na wejście do parlamentu
To porównanie z sondażem sprzed miesiąca:
I jeszcze jedno, z sondażem sprzed dwóch miesięcy:
Wzrost poparcia dla SLD jest statystycznie istotny.

Zobaczmy teraz jak wygląda ta "olbrzymia przewaga PiS nad PO" w ostatnich trzech miesiącach:
Wyniki były stabilne aż do bieżącego sondażu. Dokładniej:
Kluczowe obserwacje:
  • dopiero w najnowszym sondażu przewaga PiS nad PO z 95% prawdopodobieństwem jest różna od zera i wynosi od 3 do 15 punktów procentowych
  • w poprzednich miesiącach (więcej niż dwóch, co łatwo sprawdzić w archiwum) nie można było z 95% pewnością stwierdzić, że PiS jest liderem
  • te wyniki są bardzo zbliżone do najnowszych rezultatów Homo Homini

wtorek, 19 listopada 2013

Model nr 1 - wyniki

W poprzednim, bardzo technicznym, wpisie podałem założenia i mechanizm Modelu nr 1. Tutaj przedstawię wyniki.


Szare linie to przedziały, w których na 95% znajduje się wynik danej partii. Pionowa linia wyznacza dzień wyborów na Sejm w październiku 2011. W tym dniu wyniki każdej z partii zbiegają się do jej poparcia w oficjalnych wynikach.

W każdym z pozostałych dni wynik jest aktualizowany w sposób, podany w metodologii. Przypomnijmy:

  • jeśli w danym dniu pojawił się sondaż, to wnosi on nową informację - zwiększa dokładność pomiaru i wpływa na korektę wpływu danej pracowni na wynik danej partii
  • jeśli w danym dniu nie było sondażu, to poparcie danej partii jest podobne do poparcia z poprzedniego dnia z rosnącą niepewnością co do dokładności pomiaru
Przypominam, że Model nr 1 nie nadaje się do prognoz. Powie nam tylko tyle, że jutrzejszy wynik będzie taki, jak dziś, ale z większą niepewnością.

Tak wygląda ostatni odczyt, z 2013-11-14 - z ostatnimi danymi, które trafiły do obliczeń:


Obie osie obrazują to samo - oszacowane poparcie jako odsetek zdecydowanych wyborców. Słupki błędów mają taki sam zasięg, jak szare linie na pierwszym wykresie - to przedziały, w których na 95% znajduje się wynik danej partii.

Widzimy więc, że do Sejmu na pewno dostałyby się trzy partie, dwie mają na to duże szanse, a pozostałe dwie mogą mieć duże problemy.

Gdybym prowadził gazetę, albo telewizję, to wyniki pokazałbym tak:


Szok i niedowierzanie:
  • 10 punktów procentowych przewagi PiS nad PO
  • mocne SLD - 12%
  • PSL z 7% poparciem na pewno w Sejmie
  • ostatnią partią byłby Twój Ruch (Palikota) z 5% poparciem
  • PJN i KNP miałyby po 2% poparcia

Trzecim ważnym wynikiem z modelu jest oszacowanie obciążenia poszczególnych sondaży. Tym razem podam tylko średnie wartości, bez przedziałów 95% prawdopodobieństwa, ponieważ za późno zorientowałem się, że pełne dane nie były zapisywane z modelu.


Jak rozumieć wyniki z tej tabelki:
  • wartością odniesienia jest rzeczywiste poparcie partii oszacowane wg Modelu nr 1
  • wyniki to średnie wartości obciążenia, nie można wziąć ostatniego sondażu TNS, od wyniku PO odjąć 4,2 punktu procentowego i stwierdzić, że to prawdziwe poparcie PO
  • można jednak zauważyć, że CBOS średnio zawyża wynik PO o 4,5 punktu procentowego i zaniża wynik PiS o 3 punkty procentowe
  • ewybory.eu średnio podaje wynik PO niższy o 4,9 punktu procentowego, a wynik RP (Twojego Ruchu) wyższy o 4,6 punktów procentowych
  • Homo Homini średnio podaje wynik SLD wyższy o 4,5 punktu procentowego
W tabeli jest wiersz z parametrami GFK. Ta pracownia przestała publikować wyniki sondaży po ostatnich wyborach parlamentarnych.

Co tu można wyczytać ciekawego:
  • wynik PSL jest raczej niedoszacowany - tutaj podejrzewam problem ze skutecznym dotarciem do elektoratu tej partii
  • natomiast wynik SLD jest przeważnie przeszacowany - to jest dla mnie ciekawe, bo nie mam żadnego pomysłu dlaczego tak by się miało dziać
  • bez przedziałów ufności nie można skomentować kolumn z wynikami PiS, PJN i KNP, bo nie wiadomo czy te wartości są istotnie różne od zera
Model nr 1 nie jest skończony. Zaskoczyły mnie dwie sprawy: tak bardzo "poszarpany" wynik RP na przełomie 2011/2012 oraz brak trendu rosnącego KNP w ostatnich miesiącach. Być może do analizy albo zbioru danych wkradły mi się jakieś błędy.

poniedziałek, 18 listopada 2013

Model nr 1 - opis i założenia

W tym wpisie opisuję strukturę i założenia Modelu nr 1. Wyniki, ich interpretacja i wykresy będą w kolejnej notatce. Treść tego wpisu może się jeszcze zmienić.

Motywacja

Często powtarzaną opinią w odniesieniu do sondaży wyborczych jest stwierdzenie, że wyniki są niewiarygodne, bo dana pracownia zawsze faworyzuje tę czy inną partię. 

Chciałem dowiedzieć się ile w tym jest prawdy. A jeśli faktycznie jest taki stały efekt związku pracownia-partia, to jaki jest jego rozmiar. Czy można odzyskać wartość rzeczywistego poparcia danej partii tak, aby skorygować wyniki sondażu prezentowane w mediach?

Zdarza się, że jedna z pracowni konsekwentnie prezentuje inne wyniki niż wszystkie pozostałe - np. CBOS, w którego sondażach PO wyprzedzała PiS podczas gdy inne pracownie pokazywały coś dokładnie odwrotnego. 

Kto jest bliżej prawdy? Czy można zrobić coś z wynikami tak, aby skorygować wyniki prezentowane w mediach?

Częściowo potwierdziłem istnienie takiego związku prezentując na tym blogu comiesięczne porównania sondaży oraz zagregowane wyniki. Nie miałem jednak w ręku narzędzia do usunięcia wpływu pracowni i odzyskania ukrytych wartości poparcia partii.

Aż do teraz.


piątek, 15 listopada 2013

Sondaż CBOS 2013-11-14

Sondaż CBOS został wykonany w dniach 7-14.11 na próbie 990 osób metodą wywiadu bezpośredniego - twarzą w twarz z ankieterem (F2F). Oszacowana frekwencja to 54%.
Te wyniki były hasłowo podsumowane poprzez:
PiS tuż przed PO i mocne SLD
No to zobaczmy. Wyniki mojej analizy:
 Kluczowe informacje:

  • PiS przed PO na 63%, czyli jest 37% szans, że PO prowadzi
  • SLD na pewno w Sejmie, na 95% z wynikiem lepszym od PSL
  • PSL ma 97% szans na wejście do parlamentu, na pewno z wynikiem lepszym od Twojego Ruchu
  • Twój Ruch (Palikota) miałby 1 szansę na 100 na wejście do parlamentu, na 99% z wynikiem lepszym od SP, KNP lub PJN
Porównanie z sondażem CBOS sprzed miesiąca:
Oraz z sondażem sprzed dwóch miesięcy:
W dwumiesięcznym porównaniu widać, że w sumie aż tak dużo się nie zmieniło, a w przypadku SLD - dokładnie nic.

Jak zmieniała się relacja pomiędzy PiS, a PO?
a dokładniej:
Kluczowe obserwacje:
  • przewaga PiS nad PO nie jest statystycznie istotna, na 95% możemy być przekonani o tym, że różnica pomiędzy poparciem obu partii wynosi od 4 punktów procentowych przewagi PO do 7 punktów przewagi PiS
  • tylko w sondażu z października przewaga PiS była istotna na poziomie 95%

czwartek, 14 listopada 2013

Trendy

Już kilka razy wklejałem robocze wykresy z historycznymi danymi. Zebrałem wyniki 338 sondaży od połowy lipca 2010 do dziś. Przedstawię je tutaj jako serię wykresów.

Dane są ujednolicone i sprowadzone do odsetka zdecydowanych wyborców. Są więc to liczby porównywalne z rzeczywistym wynikiem wyborów z października 2011.

Na każdym z wykresów chmura kolorowych punktów to wyniki pojedynczych sondaży z poszczególnych pracowni. Szara pozioma linia to wynik z ostatnich wyborów na Sejm, szara pionowa linia to data tych wyborów, a pozioma turkusowa linia to 5% próg wyborczy.

Czarna linia to pewnego rodzaju uśrednienie, które ma wygładzić dane i zobrazować trend. Ta linia nie może jednak służyć do prognoz, ponieważ do znalezienia jej poziomu w każdym punkcie brane są wartości z całego otoczenia danego punktu - również z przyszłości.

Najpierw ogólny obraz do porównania:
Teraz poszczególne partie.

PO

PO w stałym trendzie spadkowym. Rok temu, w okolicy końca października 2012 była próba zmiany trendu (wyhamowanie spadków i lokalne maksimum), ale od tamtego czasu widzimy stały spadek.

PiS

Tutaj sytuacja jest zupełnie odwrotna. Lokalne minimum notowań widać w na początku 2012r, ale niedługo potem nastąpiło odbicie i tamtej pory notowania PiS niezmiennie rosną.

SLD

SLD w najtrudniejszej sytuacji było po wyborach, najniższe notowania wypadły w na początku 2012r. (podobnie, jak dla PiS). Obecnie wydaje się być w powolnym trendzie wzrostowym.

Ruch Palikota / Twój Ruch

Widać jak wielkie nadzieje i oczekiwania wzbudziła ta inicjatywa w 2011r - aż do najwyższych notowań w czerwcu 2012. Widać też, jak potem przyszło pewne rozczarowanie i Twój Ruch obecnie stacza się po równi pochyłej.

PSL

Ten wykres najlepiej obrazuje problemy pracowni w wykonywaniu sondaży. Nikt nie potrafi dobrze oszacować wyniku PSL. W sondażach PSL jest konsekwentnie niedoszacowany. Nawet tuż przed wyborami rozrzut w wynikach sondaży był bardzo duży.

PJN

PJN powoli sobie więdnie, nigdy nie było rewelacyjnie, nigdy nie było nawet dobrze.

KNP

KNP jest w trendzie wzrostowym, a do progu wyborczego brakuje coraz mniej. Sytuacja wydaje się odwrotna do PSL i wygląda jakby KNP był systematycznie przeszacowany w stosunku do jego wyborczego wyniku.

SP

Wykres ma kształt nieco podobny do rezultatu Ruchu Palikota. Komuś rozbudzono nadzieje, które potem zostały zawiedzione, a obecnie panuje marazm.

środa, 13 listopada 2013

Sondaż Homo Homini dla Rzeczpospolitej 2013-11-09

Kolejne dane, to wynik sondażu Homo Homini (obecnie cytowane jako "IBRiS Homo Homini" - za pomocą dodatkowych liter zyskuje się na powadze) przeprowadzonego na próbie 1100 osób, w dniach 8-9 listopada na zlecenie "Rzeczpospolitej".
Nie podano frekwencji, przyjąłem 50% - ostatni znany wynik z sondażu MillwardBrown.

Wynik mojej analizy:
Kluczowe informacje:
  • PiS na pewno przed PO
  • PO przed SLD na 98%
  • Twój Ruch (Palikota) ma 83% szans na wejście do Sejmu, na 92% z wynikiem lepszym od PSL lub KNP
  • PSL i KNP mają 11% szans na wejście do parlamentu, na 70% z wynikiem lepszym od Solidarnej Polski
  • SP ma jedną szansę na 100 na zasiadanie w Sejmie
Notatkę zatytułowano:
Wyborcy opuszczają PO
Czy tak jest w istocie? Zobaczmy. To porównanie z sondażem sprzed dwóch tygodni:

A to z sondażem sprzed miesiąca:

No trochę wyborcy opuszczają PO, opuszczają również PSL, ale słabo - to nie jest statystycznie istotne.

Swoją drogą komentator, politolog z UW Wojciech Jabłoński strasznie się zapędził w przyszłość:
Na dodatek Jarosław Kaczyński wykazał się instynktem politycznym, emigrując na 11 listopada do Krakowa, gdzie spokojnie obchodził Święto Niepodległości, podczas gdy w Warszawie doszło nieomal do zamieszek przy okazji marszu narodowców – mówi Jabłoński.
Przypominam, że sondaż wykonano 8-9. listopada.

Zobaczmy, jak zmieniał się rozkład poparcia pomiędzy PO i PiS w ostatnim miesiącu:

A bardziej szczegółowo:

Kluczowe obserwacje:

  • przewaga PiS nad PO w najnowszym sondażu wynosi na 95% od 5 do 17 punktów procentowych
  • rozmiar tej przewagi jest istotnie różny od zera w ostatnich 3 sondażach, nie w ostatnich 4 sondażach
  • od 4 sondaży (od drugiej połowy września) rysuje się trend na korzyść PiS


 

czwartek, 7 listopada 2013

Sondaż Homo Homini dla WP 2013-11-05

Pierwszy sondaż w listopadzie, to badanie wykonane przez Homo Homini dla Wirtualnej Polski. Sondaż został wykonany 5.11 na próbie 1067 osób. Frekwencji nie ujawniono, przyjmuję więc 50% - ostatnią znaną wartość z sondażu MillwardBrown dla RMF FM.

Żadnej z partii nie wskazało 19% i znowu wyrażam swoje niedowierzanie, że nie pojawił się ani jeden zwolennik PJN, KNP albo PPP.

Wynik mojej analizy:
Kluczowe informacje:

  • PiS na pewno przed PO, PO na pewno przed SLD, SLD na pewno przed PSL
  • PSL ma 84% szans na wejście do Sejmu, na 72% osiągnie wynik lepszy od TR
  • Twój Ruch (Palikota) ma 52% szans na zasiadanie w parlamencie, na 79% osiągnie wynik lepszy od SP
  • Solidarna Polska ma 11% szans na wejście do Sejmu
Oto zmiany w poparciu dla poszczególnych partii w porównaniu z sondażem sprzed dwóch tygodni:
Żadna z różnic nie jest statystycznie istotna. Widzimy lekki wzrost notowań PiS. Oto porównanie z sondażem sprzed miesiąca:


Kierunek zmian jest podobny, ich wartość nieco większa.

Przejdziemy teraz do analizy wartości przewagi PiS nad PO:
Widać trend na korzyść PiS. A dokładniej:
Kluczowe obserwacje:

  • o ile na początku października nie było 95% pewności która partia jest liderem, to obecnie na 95% można stwierdzić, że to PiS
  • PiS zyskuje poparcie od miesiąca i trend, o którym pisałem w podsumowaniu poprzedniego wpisu, został odwrócony
  • przewaga PiS nad PO na 95% wynosi od 5 do 17 punktów procentowych